شیرآلات یکی از لوازم ضروری در صنعت ساختمان هستند. از شیرآلات در ظرفشویی، سرویس بهداشتی و حمام استفاده می شود. در این مقاله با مدل های شیرهای آب ساختمانی آشنا می شوید.
شیرآلات انواع مختلفی دارند که بر اساس کاربرد، نحوه کارکرد یا شکل آنها به زیرگروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از انواع شیرآلات عبارتند از:
شیرآلات از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که شامل بدنه، واشر، اهرم، اتصالات و... می‌باشند. جنس شیرآلات نیز می‌تواند متفاوت باشد و شامل مواردی مانند برنج، استیل، مس و... باشد. در مجموع شیرآلات نقش مهمی در کنترل و تنظیم جریان آب در ساختمان‌ها ایفا می‌کنند و انتخاب مناسب آنها می‌تواند در بهبود عملکرد و طول عمر سیستم لوله‌کشی موثر باشد.
انواع مدل شیرآلات
مدل های مختلفی از شیرآلات وجود دارد. شیرآلات را می توان به دو دسته واشردار (مانند شیرهای فشاری قدیمی) و شیرآلات بدون واشر (مانند شیرهای توپی، دیسکی و کارتریجی) تقسیم کرد. کاربرد شیرها متفاوت است و در این زمینه می توان از شیرآلات خانگی (مانند شیر ظرفشویی، روشویی، توالت و حمام) و شیرآلات صنعتی نام برد.
شیرآلات همچنین از نظر جنس بدنه (برنج، استیل، مس و...) و نحوه نصب (دسته و دستگیره، متعلقات دیواری، اتصالات، شلنگ‌ها و...) نیز دسته‌بندی می‌شوند.
در ادامه با مدل های شیرآۀات آشنا می شوید:
شیرآلات ساختمانی توپی، نوعی شیرآلات هستند که در آنها یک توپ یا گیوه درون بدنه شیر قرار دارد. با چرخش این توپ، جریان مایعات باز یا بسته می‌شود. این شیرآلات دارای ساختاری ساده و یکپارچه هستند. تمام قطعات و بدنه شیر به‌صورت همجوش به هم متصل می‌شوند که باعث استحکام و مقاومت بسیار بالای آنها می‌گردد. شیرآلات توپی معمولاً از جنس چدن، فولاد یا برنج ساخته می‌شوند. کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله تاسیسات ساختمانی، آب و فاضلاب و صنایع فلزی دارند.
شیرآلات دیسکی، نوعی شیرآلات هستند که در آنها دو دیسک سرامیکی در انتهای یک مخزن قرار دارند. با چرخش این دیسک‌ها، آب سرد و گرم داخل مخزن ترکیب شده و به‌صورت آب مخلوط از شیر خارج می‌شود. این شیرآلات دارای ساختاری ساده و کارآمد هستند. آب سرد و گرم پس از ورود به مخزن، توسط دیسک‌های سرامیکی ترکیب شده و به‌صورت آب مخلوط از خروجی شیر خارج می‌گردد. شیرآلات دیسکی معمولاً از جنس برنج ساخته می‌شوند و کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله تاسیسات ساختمانی، آب و فاضلاب و صنایع فلزی دارند.
شیرآلات کارتریجی، نوعی شیرآلات هستند که در آنها قطعه‌ای به نام کارتریج قرار دارد. کارتریج وظیفه کنترل دما و فشار آب را بر عهده دارد. در شیرآلات اهرمی (کارتریجی)، با حرکت دادن اهرم به سمت چپ و راست، دمای آب تغییر می‌کند. در واقع تنظیم کنترل دمای آب توسط کارتریجی که در شیر قرار دارد، انجام می‌شود. کارتریج دارای یک دسته و دو سطح سرامیکی آب سرد و گرم است. هر دو جریان آب سرد و گرم به مرکز شیر می‌رسند و از قطعه کارتریج عبور می‌کنند. شیرآلات اهرمی (کارتریجی) نسل جدیدتری از شیرآلات هستند که ضمن سهولت عملکرد، کاربرد و دوام بیشتری نسبت به شیرآلات کلاسیک دارند
شیرآلات لمسی، نوعی شیرآلات هستند که با لمس سطح آنها توسط دست، جریان آب به‌صورت خودکار باز یا بسته می‌شود. این شیرآلات به‌دلیل سهولت استفاده و جلوگیری از اتلاف آب، کاربرد گسترده‌ای در سرویس‌های بهداشتی ساختمان‌ها پیدا کرده‌اند. شیرآلات لمسی معمولاً از جنس برنج ساخته شده و دارای طراحی مدرن و زیبا هستند. این شیرآلات با استفاده از سنسورهای مادون قرمز، جریان آب را به‌صورت خودکار کنترل می‌کنند. برند معتبر شیرآلات لمسی در ایران، تاج شیر است که محصولات متنوعی در این زمینه تولید می‌کند. شیرآلات لمسی تاج شیر، از جنس برنج ساخته شده و دارای طراحی مدرن و زیبا هستند.
شیرآلات ساختمانی از اجزای اصلی زیر تشکیل شده‌اند:
بدنه شیر محفظه‌ای توخالی برای عبور سیال است که باید بتواند فشار سیال را تحمل کند، به خط لوله متصل شود و محفظه‌ای برای قطعات داخلی شیر داشته باشد. بدنه‌های شیرآلات معمولاً از جنس برنج، چدن، فولاد یا پلیمر ساخته می‌شوند.
کلاهک قطعه مکمل بدنه است که معمولاً به‌صورت اتصال فلنجی به بدنه متصل می‌شود. در اکثر موارد ساقه (Stem) از میان این قطعه عبور می‌کند.
عملگر وظیفه باز و بسته کردن شیر را بر عهده دارد. انواع عملگرها شامل دستی (اهرمی، آچاری، چرخشی)، گیربکسی و اتوماتیک (برقی) هستند.
کارتریج جزو اجزای اصلی شیرآلات اهرمی (مخلوط کن) به حساب می‌آید. کارتریج دارای دو مجرای ورودی آب گرم و سرد و یک مجرای خروجی برای خروج آب گرم و سرد ترکیب شده است.
واشر یا گسکت از جنس سیلیکون ساخته شده و وظیفه جلوگیری از نشت سیال را بر عهده دارد.
