گرجستان، واقع در تقاطع اروپای شرقی و آسیای غربی، یکی از مقاصد محبوب گردشگری برای ایرانیان و گردشگران بین‌المللی است. این کشور با ترکیب مناظر کوهستانی، شهرهای پرشور مثل تفلیس و باتومی، کلیساهای باستانی، طبیعت بکر و مردمی مهمان‌نواز، تجربه‌ای خاص برای گردشگران فراهم می‌کند. در عین حال هزینه سفر به گرجستان در مقایسه با بسیاری از مقاصد اروپایی نسبتا پایین‌تر است که آن را برای سفر اقتصادی جذاب می‌سازد. در این راهنما، از نحوه ورود به گرجستان تا انتخاب فعالیت‌ها و خرید برای سفر کامل، همه چیز را بررسی خواهیم کرد.
برای سفر به گرجستان، چند گزینه وجود دارد. ساده‌ترین راه، پرواز از ایران به تفلیس یا باتومی است. پرواز بین تهران و تفلیس بسته به شرکت هواپیمایی حدوداً ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد. در عین حال، امکان سفر زمینی هم وجود دارد، به‌ویژه برای کسانی که دوست دارند تجربه جاده‌ای داشته باشند. پس از رسیدن، گرجستان کشور کوچکی است و جابه‌جایی بین شهرها مثل تفلیس، باتومی، منطقه کوهستانی (مثل کازبگی) معمولا چند ساعتی طول می‌کشد، بنابراین می‌توان برنامه‌ریزی کرد که طی ۴ تا ۱۰ روز بخش‌های مهم کشور را دید.
واحد پول گرجستان «لاری» (GEL) است. هزینه روزمره سفر در گرجستان بسیار اقتصادی است. اقامت در هاستل می‌تواند از حدود ۵ تا ۲۰ دلار در روز باشد. وعده‌های غذایی در رستوران‌های محلی خیلی ارزان‌اند. مثلاً غذاهای خیابانی و ساده بین ۵ تا ۱۰ لاری هستند. رستوران‌های متوسط‌تر ممکن است ۱۵ تا ۲۰ دلار یا بیشتر هزینه داشته باشند. هزینه حمل و نقل درون‌شهری مثل مترو یا اتوبوس خیلی کم است (مثلا بلیط مترو حدود نیم لاری طبق راهنمای محلی).
غذای گرجی بسیار متنوع و خوش‌طعم است. خینکالی (Khinkali) یکی از معروف‌ترین غذاهای گرجی است؛ شبیه دامپلینگ پر از گوشت یا سبزیجات که در سراسر گرجستان سرو می‌شود. خاچاپوری (Khachapuri) نیز نان مخصوص گرجی با پنیر است که در انواع مختلف محلی طبخ می‌شود. در رستوران‌های گیاهی یا کافه‌های محلی، غذاهایی مثل بادنجان با سس گردو (Nigvziani Badrijani) یا لوبیانی (لوبیا پخته شده) موجود است و هزینه غذاهای گیاهی در رستوران‌های ارزان حدود ۱۰ تا ۲۰ لاری است. نوشیدنی‌های محلی مثل چای، قهوه و نوشیدنی‌های غیرالکلی نیز قیمت مناسبی دارند و رستوران‌های محلی تجربه غذا خوردن اقتصادی‌تر را فراهم می‌کنند.
گرجستان پر از مکان‌های دیدنی تاریخی، طبیعی و فرهنگی است:
-
قلعه ناریکالا (Narikala) در تفلیس: یک قلعه قدیمی با دید پانوراما بر شهر.
-
پل باراتاشویلی (Baratashvili Bridge) روی رود کورا در تفلیس، یک نقطه رمانتیک و عکس‌برداری محبوب.
-
میدان قهرمانان (Heroes Square) در تفلیس، یادبودی به قهرمانان گرجی با طراحی منحصر به‌فرد.
-
کلیساها و صومعه‌های تاریخی مثل کلیساهای قدیمی در کوهستان‌های گرجستان و کلیساهای تفلیس.
-
طبیعت کوهستانی قفقاز در مناطق مثل کازبگی (Stepantsminda) برای پیاده‌روی، طبیعت‌گردی و مناظر چشم‌نواز.
بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به کشمیر
برای گشت‌وگذار در داخل گرجستان، گزینه‌های مختلفی وجود دارد:
-
استفاده از آژانس‌های محلی در تفلیس: تورهای یک‌روزه برای بازدید از نقاط دیدنی مثل ناریکالا، صومعه‌ها و مناطق کوهستانی وجود دارد.
-
کرایه خودرو: اگر دوست دارید آزادانه حرکت کنید، کرایه ماشین گزینه خوبی است؛ هزینه روزانه بسته به نوع خودرو و فصل متغیر است.
-
حمل‌ونقل عمومی: مترو، اتوبوس و مینی‌بوس (مارشروتکا) در شهرها استفاده می‌شوند و هزینه مقرون به‌صرفه‌ای دارند (بلیط مترو ≈ ۰٫۵ لاری طبق منبع).
-
تورهای طبیعت‌گردی یا پیاده‌روی: برای بازدید از کوهستان‌ها یا مناظر طبیعی، تورهای طبیعت‌گردی توسط شرکت‌های محلی عرضه می‌شوند که ممکن است از حدود ۳۰ دلار به بالا باشند.
-
تفلیس مال (Tbilisi Mall): یکی از بزرگ‌ترین مراکز خرید تفلیس است که حدود ۱۵۰ فروشگاه برندهای بین‌المللی دارد، همراه با سینما، رستوران و فضای تفریحی.
-
ایست پوینت (East Point): مرکز خرید مدرن در شرق تفلیس با بیش از ۱۵۰ فروشگاه، رستوران، کافه و امکانات تفریحی.
-
مرانی مال (Merani Mall): در خیابان روستاولی تفلیس واقع شده، چهار طبقه دارد و برندهای معتبری مثل زارا، کوتون در آن شعبه دارند.
-
گالریا تفلیس (Galleria Tbilisi): مرکز خرید مدرن با ترکیب فروشگاه‌های برند، کافه‌ها و فودکورت، نزدیک ایستگاه مترو لیبرتی اسکوئر.
-
کارواسلا (Karvasla): یکی از مراکز خرید محلی‌تر تفلیس، با معماری سنتی‌تر و محصولات محلی، سوغاتی و پوشاک مقرون‌به‌صرفه.
-
لیلو مال (Lilo Mall): مرکز خرید عمده و تخفیفی گرجستان، مناسب برای خرید اجناس ارزان‌تر؛ این مال به‌عنوان گزینه اقتصادی برای خرید زیاد توصیه می‌شود.
چند گزینه تفریحی محبوب در گرجستان که می‌تونی در سفر خودت وارد برنامه کنی:
-
پارک Mtatsminda در تفلیس: یکی از بهترین نقاط برای پیاده‌روی، دیدن مناظر پانورامای تفلیس و استفاده از ساختمان‌های تفریحی.
-
تلکابین تفلیس + قلعه ناریکالا: با استفاده از تلکابین می‌توانی به قلعه ناریکالا بروی و نمای زیبای شهر را از بالا ببینی.
-
چشمه‌های گوگردی (حمام گوگرد) در محله آبانوتوبانی: تجربه‌ای سنتی و آرام‌بخش؛ حمام‌های قدیمی تفلیس را می‌توانی امتحان کنی.
-
مکان‌های رایگان در تفلیس: بعضی از پارک‌ها، میدان‌ها و مسیرهای پیاده‌روی در شهر تفلیس رایگان هستند و برای تجربه معماری و فضای شهر عالی‌اند.
-
پارک آبی گرجستان: اگر در فصول گرم سفر می‌کنی، پارک آبی تفلیس می‌تواند یک تفریح پرانرژی و خانوادگی باشد.
-
دلفیناریوم: پارک دلفین‌ها یکی از گزینه‌های تفریحی برای خانواده‌هاست؛ اگر به حیوانات علاقه‌مندی، بازدید از آن می‌تواند جذاب باشد.
بهترین زمان برای سفر به گرجستان معمولاً در بهار (ماه‌های می تا ژوئن) و پاییز (سپتامبر تا اکتبر) است، چون هوا معتدل است و جمعیت گردشگران کمتر است. اگر شما به مناظر کوهستانی علاقه دارید، تابستان (ژوئیه، آگوست) زمان خوبی است برای پیاده‌روی و دیدن طبیعت؛ اما فصل زمستان نیز جذاب است اگر به اسکی و تفریحات برفی علاقه‌مند باشید.
در زمستان، گرجستان تبدیل به مقصدی جادویی می‌شود: مناطق کوهستانی پر از برف مثل کازبگی برای طبیعت‌گردی زمستانی و اسکی بسیار مناسب‌اند. در برخی شهرها بازارهای کریسمس محلی برپا می‌شوند که در آن‌ها می‌توانید صنایع دستی گرجی بخرید، نوشیدنی‌های گرم محلی مثل چای سنتی یا شراب گرم را تجربه کنید. برای عاشقان نمای شهر، شب‌ها در تفلیس چراغانی کریسمس زیباست و پیاده‌روی در خیابان‌های قدیمی با مناره‌ها و کلیساهای روشن‌شده تجربه‌ای رمانتیک و خاص خواهد بود.
چه زمانی مراسم کریسمس در تفلیس برگزار می‌شود؟
-
فصل جشنی کریسمس در تفلیس عملاً از اواسط دسامبر شروع می‌شود؛ طبق گزارش Georgia Today، روشن شدن چراغ‌های کریسمس در خیابان‌های اصلی مثل رُستاولی از ۱۵ دسامبر آغاز می‌شود.
-
بازارهای کریسمس (Christmas Markets) در تفلیس رسمی از ۱۲ دسامبر تا حدود ۱۴ ژانویه فعال‌اند.
-
کریسمس ارتدکس گرجی در ۷ ژانویه جشن گرفته می‌شود، چون گرجی‌ها از تقویم جولیان برای برخی مراسم مذهبی استفاده می‌کنند.
-
سنت “سوختن چیشیلاکی” (Chichilaki) — درخت کریسمس سنتی گرجی — عموماً در ۱۹ ژانویه (Epiphany ارتدکس) انجام می‌شود.
کجاها در تفلیس چراغانی می‌شوند و برنامه‌های کریسمسی چه هستند؟
-
بزرگ‌ترین چراغانی‌ها در خیابان رستاولی (Rustaveli Avenue)، میدان آزادی (Freedom Square)، خیابان آتونلی، خیابان کوستاوا و خیابان چاوشاوادزه در منطقه وسه / سابورتالو دیده می‌شوند.
-
روشن شدن درخت کریسمس بزرگ در مقابل ساختمان پارلمان (Rustaveli) مراسم ویژه دارد.
-
«دهکده کریسمس» (Christmas Village) در میدان Orbeliani در تفلیس برپا می‌شود و شامل غرفه‌های صنایع دستی، خوراکی‌های کریسمسی و کنسرت‌های موسیقی است.
-
در پارک Dedaena نیز بازار کریسمس دارد و معمولاً کلبه‌هایی با فروش محصولات محلی، نوشیدنی مثل نوشیدنی گرم گرجی (mulled) و سرگرمی برای کودکان دیده می‌شود.
-
رژه “Alilo” در روز کریسمس ارتدکس (۷ ژانویه) برگزار می‌شود. مردم با لباس‌های قدیمی، صلیب و خواندن آهنگ‌های سنتی در خیابان‌ها راهپیمایی می‌کنند و شیرینی یا غذا جمع‌آوری و اهدا می‌کنند.
-
نیمه‌شب ۶ ژانویه (شب قبل از کریسمس ارتدکس) مراسم عشای نیمه‌شب (Midnight Mass) در کلیساهای بزرگ مثل «کاتدرال تثلیث مقدس» (Holy Trinity Cathedral) برگزار می‌شود.
-
در برخی نقاط شهر، بعد از غروب چراغانی‌ها همراه با موسیقی و اجرای زنده وجود دارد.
-
اتباع ایرانی معمولاً نیازی به ویزای توریستی برای گرجستان ندارند (یا شرایط آسان‌تری دارند) — پیش از سفر آخرین قوانین را چک کنید.
-
بهتر است مقداری لاری همراه داشته باشید و در صرافی‌ها یا بانک‌های معتبر ارز تبدیل کنید.
-
برای اینترنت محلی، می‌توانید سیم‌کارت گرجی تهیه کنید که هزینه مناسبی دارد. مثلاً طبق راهنمای محلی، بسته‌های اینترنت و سیم‌کارت ارزان هستند.
-
حتما بیمه مسافرتی بگیرید؛ مخصوصا اگر قصد فعالیت‌های ماجراجویی کوهستانی دارید.
-
کفش راحت برای پیاده‌روی و لباس گرم (اگر در زمستان می‌روید) ضروری است.
-
احترام به فرهنگ محلی: گرجی‌ها مهمان‌نواز هستند؛ یادگرفتن چند کلمه گرجی ساده (مثل سلام، ممنون) می‌تواند تجربه شما را بهتر کند.
