سوختگیها بر اساس شدتشان دستهبندی میشوند و نسبت به هر نوع سوختگی باید اقدام خاصی صورت گیرد
هنگامی که پوست شما به دلایل مختلفی همچون برخورد با آب جوش، روغن داغ و... دچار سوختگی میشود، اولین کاری که به ذهن شما میرسد پیدا کردن راهکاری برای تسکین درد، سوزش و جلوگیری از آسیب پوستی است. روشهای مؤثری برای این موضوع وجود دارند که در درمان سوختگی تأثیرگذار هستند و در تسکین درد آن معجزه میکنند. در این راستا به مواردی که در ادامه خدمتتان عرض میکنیم توجه کنید.
انواع سوختگی را میتوان به موارد زیر تقسیم نمود:
سوختگی درجه ۱ معمولاً به محدوده لایه بیرونی پوست محدود میشود و بافتهای زیرین را آسیب نمیرساند.
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، سوختگی درجه ۱ ممکن است با قرمزی، درد و تورم در منطقه زخمی همراه باشد. همچنین، احتمال ظاهر شدن حبابهای کوچک بر روی پوست نیز وجود دارد.
برای درمان سوختگی درجه ۱، استفاده از سرد کردن منطقه زخمی، استفاده از مواد التیامبخش موضعی و مراقبتهای پوستی میتواند مؤثر باشد.
در این نوع سوختگی، لایه بیرونی پوست آسیب میبیند و ممکن است به لایههای پوستی عمیقتر نفوذ کند.
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، علائم سوختگی درجه ۲ شامل قرمزی، درد و تورم است. همچنین، احتمال خروج مایعات از قسمت زخمی و بروز حبابهای بزرگتر بر روی پوست وجود دارد.
برای مدیریت سوختگی درجه ۲، علاوه بر استفاده از سرد کردن منطقه زخمی، تمیز کردن و پوشاندن زخم میتواند مفید باشد و در صورت لزوم، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید.
در این نوع سوختگی، آسیب به لایههای عمیقتر پوست و حتی بافتهای زیرین، اعم از عروق خونی و عصبها رخ میدهد.
به گفته مؤسسه پزشکی جان هاپکینز، علائم سوختگی درجه ۳ شامل قرمزی شدید یا سیاهی، درد شدید، تورم زیاد، سطح پوستی کریخته و حساسیت زیاد در منطقه زخمی است. همچنین، احتمال خروج مایعات از قسمت زخم و وجود برشهای عمیقتر بر روی پوست وجود دارد.
مدیریت سوختگی درجه ۳ نیاز به مراقبتهای پزشکی جدی دارد، شامل پوشاندن و مراقبت مناسب از زخم، نیاز به گرفتن یا به عبارتی دیگر پیوند پوستی (در صورت لزوم) و داروهای ضد درد و ضد التهابی داشته باشد.
زمانی که کسی دچار هر یک از انواع سوختگی گردد، در این حالت نیاز است که نسبت به هرکدام از آنها اقدامات خاصی را در نظر داشته باشد تا سریعاً از شرایط حاد جلوگیری شود.
با این اقدامات اولیه، میتوانید به بهبود سریعتر و مؤثرتر ناحیه زخمی در سوختگی درجه ۱ کمک کنید.
درمان سوختگی درجه ۳ نیازمند مراقبت پزشکی فوری است و تا رسیدن به مراکز درمانی تخصصی باید اقدامات اولیه صورت گیرد.
اقدامات اولیه برای درمان سوختگیهای جزئی به شرح زیر است:
زمانی که دچار سوختگی خفیف میشوید، ابتدا ناحیه زخمی را حدود ۲۰ دقیقه زیر آب خنک قرار دهید.
سپس محل سوختگی را با آب و صابون ملایم بشویید.
استفاده از کمپرس سرد یا پارچه مرطوب و تمیز میتواند در کاهش درد و تورم ناحیه سوخته کمک کند.
کمپرس سرد را به مدت ۵ تا ۱۵ دقیقه روی پوست قرار دهید، اما توجه کنید که بیش از حد این فعالیت را انجام ندهید.
استفاده از پمادهای آنتیبیوتیک میتواند از عفونت ناحیه سوخته جلوگیری کند و درد را کاهش دهد.
پماد را به مقدار لازم بر روی ناحیه زخمی بمالید و با یک پارچه استریل آن را بپوشانید.
استفاده از گیاه آلوئه ورا میتواند به بهبود سریعتر ناحیه سوخته کمک کند، زیرا خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد.
لایه ژلهای آلوئه ورا را به مقدار کافی روی ناحیه سوخته بمالید.
عسل طبیعی خاصیت ضد التهابی دارد و میتواند در کاهش التهاب و عفونت ناحیه سوخته کمک کند.
عسل را به صورت موضعی بر روی ناحیه سوخته بمالید و با یک پارچه استریل پوشانده شود.
تلاش کنید کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید تا از تحریک ناحیه سوخته جلوگیری کنید.
به تاولهای سوخته دست نزنید و اجازه دهید به طور طبیعی بهبود یابند.
اگر سوختگی شما جزئی نباشد، باید سریعاً به یک مرکز سوانح سوختگی مراجعه کنید تا پزشکان متخصص درمانهای لازم را برایتان انجام دهند.
اگر سوختگی بیشتر از ۱۰ درصد کل بدن را درگیر کرده و بسیار عمیق باشد یا در نواحی حساس مانند کشالهی ران، پاها یا صورت باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
تیم درمان ممکن است از روشهایی مثل غبار اولتراسوند تراپی برای تمیز کردن بافتها و جلوگیری از تحریک پوست آسیب دیده استفاده کند.
برای جلوگیری از کم آبی بدن، ممکن است به تزریق وریدی (IV) نیاز داشته باشید.
درمان سوختگیهای شدید ممکن است نیازمند مصرف داروهای ضد درد و اضطراب باشد، به خصوص در هنگام تعویض پانسمان.
استفاده از کرمها و ژلهای ترمیم کننده موضعی برای درمان و التیام زخمها از عفونت جلوگیری کرده و زخم را برای بسته شدن آماده میکند.
استفاده از پانسمانهای تخصصی مختلف در پروسه درمان سوختگی میتواند کمک کننده باشد.
اگر زخم شما بر اثر سوختگی دچار عفونت شده باشد، پزشک ممکن است به شما آنتیبیوتیک تزریق کند.
در برخی شرایط، پزشک ممکن است تزریق واکسن کزاز را پیشنهاد دهد، پس امری طبیعی است.
در صورتی که پوست شما با آب جوش برخورد کرد، موارد زیر را انجام دهید:
۱. فوراً تماس پوست با منبع سوختگی را قطع کنید. یعنی اگر آب جوش روی لباس ریخت، لباس را در بیاورید؛ مگر اینکه به پوست چسبیده باشد.
۲. پوست را با قرار دادن زیر آب سرد (حداقل ۱۰ دقیقه) خنک کنید.
۳. هیچ مواد یا روغنی را بر روی پوست قرار ندهید.
۴. در صورتی که سوختگی بسیار شدید و دردناک باشد و ناحیهی وسیعی از پوست را در بر گرفته باشد یا درد نداشته باشد، اما ظاهر آن بسیار آسیب دیده باشد بهتر است که به پزشک مراجعه کنید.
اگر سوختگی جزئی بود، موارد زیر را دنبال کنید:
۱. محل سوختگی را مرطوب نگه دارید؛ لوسیونهای بر پایهی آب یا آلوئه ورا میتوانند انتخابهای مناسبی باشند. از قرار دادن خمیردندان، کره یا روغنهای پخت و پز روی سوختگی خودداری کنید.
۲. زخم را تمیز نگه دارید؛ روزانه محل سوختگی را با آب خنک و صابون ملایم شست و شو دهید.
۳. تاولها را دستکاری نکنید؛ اینکار به پوست آسیب خواهد رساند و میتواند منجر به عفونت شود.
۴. محل سوختگی را در صورت نیاز با یک گاز استریل بپوشانید که به پوست نچسبد.
ابتدا لباسها و زیورآلاتی که ممکن است با سوختگی تماس پیدا کنند را خارج کنید. برای جلوگیری از تورم، ناحیه سوخته شده را زیر آب سرد جاری نگه دارید. ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بعد، محل سوختگی را با آب خنک و صابون ملایم بشویید و بعد با گاز استریل آن را بپوشانید.
برای درمان سوختگی پوست با فر یا درمان سوختگی پوست کودک با بخاری هم باید همین مراحل را دنبال کنید؛ دور شدن از منبع سوختگی، خنک و تمیز کردن محل سوختگی، استفاده از ژل آلوئه ورا در صورت جزئی بودن و مراجعه به بیمارستان در صورت جدی بودن سوختگی.
تمام سوختگیها، به خصوص سوختگی پوست با روغن، فاصله زیادی برای بهبود نیاز دارند؛ بنابراین عجله نداشته باشید و به خوبی از آن ناحیه مراقبت کنید و همچنین در صورت نیاز، حتما به پزشک مراجعه کنید.