برای کسانی که بنا به هر دلیلی از گوشتهای معمولی استفاده نمیکنند، استفاده از گوشتهای گیاهی میتواند گزینه بسیار مناسبی باشد که حتی در برخی موارد از خود گوشت اصلی هم خاصیت بیشتری را دارا هستند.
دلایل مختلفی وجود دارد که گیاه خواران، گوشت و گاهی اوقات لبنیات را نیز مصرف نمیکنند. یکی این میباشد که فردی نیازهای غذایی خاصی دارد و باید مراقب مصرف چربی و کلسترول خود نیز باشد. برخی دیگر ممکن است گیاهخواری را به دلیل نگرانی برای درمان و رفاه حیوانات یا تأثیرات زیست محیطی پرورش و ذبح حیوانات برای غذا انتخاب کنند. اما برای برخی، مانند پیروان برخی از انواع بودیسم، گیاه خواری یک الزام دینی است.
رشد جدید و چشم گیر، این نوع گیاهی از گوشت باعث توسعه آن در انواع گوشتهای مختلف و مصارف آنها شده است. یعنی به جای اینکه از حیوانات واقعی برای بدست آوردن گوشت استفاده کنند، از محصولات گیاهی مانند حبوبات و عدس اینکار را انجام میدهند. این محصولات به منظور تقلید، از بافت، طعم، رنگ، بو و طعم گوشت واقعی طراحی و تولید شدهاند.
افزایش تعداد افرادی که گیاه خواری را به عنوان یک سبک زندگی دنبال میکنند، باعث پرهیز آنها از محصولات حیوانی شده و در همین راستا باعث رشد گوشت گیاهی میشود. اما یکی از محرکهای بزرگتر رشد، تصمیم شرکتهای جایگزین گوشت برای تبلیغ محصولات خود نه تنها به گیاه خواران، بلکه برای گوشت خواران واقعی میباشد.
شیوههای ناپایدار پرورش حیوانات سنتی برای همگامی با تقاضای جهانی گوشت، به عنوان یکی از عوامل اصلی مشکلات زیست محیطی مانند انتشار بیش از حد، جنگل زدایی و کوچک شدن فضاهای حیات وحش شناخته شده است؛ در همین راستا میتوان با استفاده از گوشتهای گیاهی در راه محیط زیست، قدمی را برداشت.
ما نمیتوانیم این واقعیت را انکار کنیم که گوشت گیاهی یک اختراع انقلابی است و به دلیل رشد جمعیت افراد گیاهخوار در سراسر جهان، افزایش آگاهی در مورد مزایای سلامتی گوشتهای گیاهی نسبت به گوشت حیوانی، شاهد رشد چشمگیری است. ابتکارات دولتی همراه با سرمایه گذاریهای قابل توجه بازار جهانی را هدایت می کند.
محصولات گوشت گیاهی به طور قابل توجهی جایگزین محصولات گوشتی فرآوری شده معمولی مانند همبرگر، سوسیس و ناگت میشوند. گوشت گیاهی حاوی سطوح پایینتری از چربی اشباع، کلسترول و کالری نسبت به گوشت حیوانی هستند. آنها اغلب حاوی سطوح بالاتری از ریزمغذیها مانند روی، آهن و کلسیم نیز میباشند.
وقتی صحبت از تغذیه گوشتهای گیاهی میشود، یک نکته بیشتر از هر نکته دیگری مطرح میشود که آن مقدار فراوان سدیم موجود در گوشتهای گیاهی است.
نمک به عنوان یک تقویت کننده طعم و نگهدارنده در همه جا در انواع غذاهای فرآوری شده وجود دارد که این اقلام گیاهی از این امر مستثنی نیستند.
در حالی که ما در رژیم غذایی خود به مقداری برای کمک به عملکردهایی مانند انقباض عضلانی نیاز داریم، ممکن است هنگام تکیه بر اقلام گیاه خوارانه مانند گوشتهای گیاهی، مقدار زیادی از آن مصرف شود که یعنی چیزی برای بوجود آمدن چربی ذخیره نشود.
در یک سری از تحقیقات در ارتباط با گوشتهای آزمایشگاهی، که در آنها، از سلولهای حیوانات برای رشد گوشت در آزمایشگاه استفاده میکنند تا بتوان گوشت را بدون نیاز به کشتن حیوانات زنده بتوان برداشت کرد، این روش در صورت رشد خوب میتواند جایگرین خوبی برای گوشتهای گیاهی باشد.
گوشتهای گیاهی را با گیاهان و روشهای مختلفی میتوان تهیه نمود که در اینجا به چند نمونه بارز آنها اشاره میکنیم.
توفو جایگزین گوشت معمولی بوده و برای قرنها یکی از منابع اصلی تغذیه در آسیا بوده است. این گیاه به عنوان یک منبع پروتئین کم کالری مورد استقبال زیادی قرار دارد. امروزه، توفو در انواع بیشماری، از جمله انواع معطر، دودی، و انواع ترشی شده با طعمهای گیاهان و ادویههای مختلف موجود است.
نوعی از گوشتهای گیاهی که از سویا تشکیل میشوند بسیار محبوب هستند. این نوع از گوشتهای گیاهی از سویای کم آب تشکیل شدهاند که پس از مخلوط شدن با آب، میتوان از آن به عنوان جایگزین گوشت تقریباً در هر غذایی استفاده کرد. سویا بیشتر به صورت چرخ کرده، کتلت یا توپ فروخته میشود. مانند توفو، مارینادها و مخلوط ادویهها را میتوان برای تولید هر عطر یا طعمی اضافه کرد. این باعث میشود سویا برای همبرگرهای گیاهی، کوفتهها، کتلتها، یا فلفل چیلی سین کارنه ایدهآل باشد.
تمپه یک غذای سنتی اندونزیایی است که از دانههای تخمیر شده سویا تهیه میشود. همانند تولید پنیر، تمپه از اثرات کشتهای باکتریایی خاص بهره میبرد که پروتئین موجود در لوبیا را تجزیه میکند و آنها را به ویژه برای دستگاه گوارش انسان در دسترس قرار میدهد. تمپه با داشتن 20 درصد پروتئین به طور متوسط و فیبر بالا برای یک رژیم غذایی متعادل ایده آل است. به لطف تطبیق پذیری آن، هیچ محدودیتی برای خلاقیت آشپزی فرد هنگام استفاده از تمپه وجود ندارد.
سیتان پروتئین موجود در گندم است. سیتان یک جایگزین محبوب گوشت است که برای هزاران سال جزء محبوب ترین غذاهای آسیایی بوده است. سیتان با شستن خمیر آرد گندم با آب درست میشود. سیتان در طیف وسیعی از محصولات از جمله کلم، سوسیس و کتلت استفاده میشود. پودر سیتان به طور گسترده و ارزان در بسیاری از کشورها به شکل گلوتن گندم حیاتی در دسترس بوده و برای تهیه سوسیسهای گیاهی یا سوسیسهای سرد در خانه ایده آل است. گلوتن گندم حیاتی را میتوان در خانه از آرد گندم تهیه کرد، اگرچه این فرآیند زمان بر است.
از آنجایی که سیتان اساساً گلوتن گندم است، برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا کسانی که از رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی میکنند مناسب نیست.
مانند دانههای سویا، لوپینها حبوبات غنی از پروتئین هستند. کشت لوپین که یکی از جایگزینهای گوشت در آیندهای نزدیک محسوب میشود، به ویژه در اروپا که آب و هوای ایده آلی برای آن دارد، پایدار و به راحتی امکان پذیر است. محصولات حاوی پروتئین لوپین شامل کتلت، دونر کباب و سوسیس است.
برای تهیه کتلتهای خوشمزه میتوان از تکههای جو دوسر استفاده کرد. دانه های جو دوسر منبع ارزشمند کربوهیدراتهای پیچیده را فراهم میکند که میتواند از گرسنگی جلوگیری کند و در نتیجه باعث کاهش چربی شود. جو دو سر منبع پروتئینی است که به طور فزایندهای مورد استقبال قرار دارد.
برگرهای تهیه شده از لوبیا سیاه، جایگزین محبوب، سالم و خوشمزهای برای محصولات آماده و غذاهای فست فود هستند. لوبیا سیاه سرشار از پروتئین و فیبر است. هرچه لوبیا تیره تر باشد، آنتوسیانین بیشتری دارد. این رنگ طبیعی گیاهی یک آنتی اکسیدان قوی است.
نخود به دلیل ترکیبات مغذی مفیدی که دارد باید بخشی جدایی ناپذیر از هر رژیم غذایی باشد. آنها نسبت به بسیاری از انواع گوشت، حاوی پروتئین بیشتری هستند که بخش قابل توجهی از آهن بدن را تامین میکنند و محتوای کلسیمی مشابه شیر دارند. نخود سرشار از فیبر، بسیار سیر کننده است و ماده اولیه بسیاری از غذاهای خاورمیانه از جمله فلافل و هوموس را تشکیل میدهد.
با احتساب وجود تنوع بسیار برای گوشتهای گیاهی، میتوان آنها را جایگزین انواع گوشت حیوانی نمود که برای هر کسی میتواند به عنوان قدمی مثبت و بزرگ در ادامه مسیر زندگی یاد شود.